Podstawowym narzędziem komunikacji międzyludzkiej jest mowa. Dzieci od najmłodszych lat uczą się posługiwania się słowem, choć każde w innym tempie. Rozwój mowy i tempo owego rozwoju uzależnione jest od wielu zmiennych, głównie od czynników fizjologicznych, środowiskowych czy psychologicznych. Jednocześnie eksperci zauważają wyraźną zależność pomiędzy rozwojem mowy dziecka a rozwojem motorycznym i umysłowym. Stąd też wynika związek pomiędzy terapią logopedyczną i ćwiczeniami z zakresu małej motoryki.

Czym jest mała motoryka?

Rozwój motoryczny człowieka obejmuje rozwój małej i dużej motoryki. Duża motoryka obejmuje sprawność i koordynację ruchu kończyn dolnych i poruszania się jako takiego. Natomiast mała motoryka to między innymi ruchy precyzyjne wykonywane przez ręce i palce. Zaburzenia w rozwoju motorycznym mogą opóźniać, a nawet upośledzać w niektórych przypadkach rozwój innych funkcji psychicznych u dziecka.

Związek pomiędzy rozwojem mowy a motoryką małą

Logopedzi i fizjoterapeuci oraz rehabilitanci dziecięcy są zgodni co do tego, że występuje związek pomiędzy rozwojem mowy a motoryką precyzyjną rąk u dziecka, który ma neurofizjologiczne uzasadnienie. Wszystko dlatego, że w korze mózgowej człowieka ośrodki odpowiadające za ruchy ręki, a więc za motorykę małą, znajdują się w sąsiedztwie ośrodków zawiadujących ruchami artykulacyjnymi.

Artykulacja zależy od powiązania, które ustala się na samym początku życia dziecka, między wyższymi czynnościami nerwowymi a motoryką. W konsekwencji wszelkie opóźnienia dotyczące rozwoju psychoruchowego, w tym małej motoryki, wyraża się również w problemach logopedycznych z artykułowaniem dźwięków. Korelacja ta widoczna jest nawet w życiu płodowym, choć wyraźnie widoczna może być na etapie, kiedy dziecko uczęszcza już do przedszkola.

Połączona terapia logopedyczna i motoryczna

W celu osiągnięcia jak najlepszych rezultatów w terapii logopedycznej i chcąc przyspieszyć rozwój mowy, można łączyć ze sobą ćwiczenia rąk dziecka, czyli ćwiczenia dotyczące małej motoryki z ćwiczeniami stricte logopedycznymi. U najmłodszych pacjentów należy dostosować takie ćwiczenia w taki sposób, aby wszystko odbywało się w ramach zabawy, w której dziecko po prostu będzie z chęcią uczestniczyło. Usprawnienie działania ręki pozwoli na wspieranie terapii logopedycznej i na odwrót.