Rozpoczęcie edukacji w przedszkolu jest dla kilkulatka silnym, emocjonalnym przeżyciem, które może w różny sposób wpłynąć na jego zachowanie. Zdarza się, że dziecko, które mówi pięknie w domu, odpowiada na pytania i samo je zadaje, w przedszkolu milczy. Co to oznacza?

Mutyzm selektywny

Logopedzi podejrzewają w takiej sytuacji, że u dziecka wystąpiły symptomy tzw. mutyzmu selektywnego. To problem, który nie jest powszechny, ale się zdarza. Szacuje się, że doświadcza go co 150 dziecko w wieku przedszkolnym.

Oznaką mutyzmu selektywnego jest to, że dziecko pomimo posiadania zdolności komunikacyjnych, nie mówi w określonych miejscach lub/i w stosunku do niektórych osób. Podejrzenie takiej przypadłości jest wysuwane jednak dopiero po miesiącu odkąd zaistniał problem.

Zaburzenie pod postacią mutyzmu wybiórczego nie jest związane z nieumiejętnością mówienia i problemami natury logopedycznej, ale ma ścisły związek z napięciem emocjonalnym. Dziecko może swobodnie i w sposób naturalny wypowiadać się w domu, ale po opuszczeniu bezpiecznego, znanego sobie rodzinnego środowiska, nagle przestaje mówić. To reakcja emocjonalna na sytuacje, które mogą być dla niego trudne lub nie do końca zrozumiałe. Nieprzyjemne wrażenia potęgują lęk u przedszkolaka, więc pogłębia się jego problem z mówieniem.

Czym objawia się mutyzm selektywny?

Fakt niemówienia w przedszkolu jest tylko jednym z symptomów, które mogą wskazywać na mutyzm selektywny. Do innych zalicza się:
• okresowe blokowanie mowy,
• zacinanie się dziecka w różnych sytuacjach,
• niemożność wypowiedzi w stosunku do nauczycieli czy innych osób,
• unikanie kontaktu wzrokowego,
• nieruchome stanie,
• brak okazywania emocji,
• płacz, agresja, ucieczka – w nielicznych przypadkach.

W takich przypadkach dziecko powinno być skierowane do specjalisty. W szybkiej reakcji pomaga m.in. nasze przedszkole, które sygnalizuje podobne problemy rodzicom. Dobrze jest wybrać się wtedy z dzieckiem do poradni psychologiczno-pedagogicznej, gdzie można zdiagnozować mutyzm i podjąć odpowiednią terapię behawioralną, która pomoże w przełamaniu mutyzmu selektywnego.

Czasem zdarza się, że brak mówienia w przedszkolu wynika po prostu z nieśmiałości dziecka, które z czasem samo oswaja się z nową sytuacją i w krótkim czasie nie ma śladu po wcześniejszych oporach w komunikacji.