Mądre wychowanie pociechy powinno polegać na obdarzaniu jej bezwarunkową miłością, ale również na narzuceniu pewnej dyscypliny. Nie można pozwolić dziecku na wszystko, zwłaszcza, że podejmowane przez niego aktywności mogą prowadzić do groźnych dla jego zdrowia, a nawet życia sytuacji. Rodzic czy opiekun w przedszkolu musi reagować w sposób jednoznaczny i konsekwentny w sytuacjach, w których dziecko okazuje agresję wobec rówieśników czy też tendencje destrukcyjne. Dlatego w wychowaniu od wieków sprawdza się system kar i nagród. Mówiąc o karach automatycznie powinniśmy wykluczyć z jego kręgu stosowanie jakichkolwiek kar cielesnych oraz słownych, wpływających ujemnie na samoocenę dziecka. Poniżanie malucha spowoduje, że w przyszłości dziecko będzie nieśmiałe, zahukane i nie będzie sobie dobrze radziło w życiu. Takie kary są po prostu niedopuszczalne.

Kary i nagrody

Nagroda powinna kojarzyć się z przyjemnością, czymś pozytywnym dla dziecka, choć niekoniecznie o charakterze stricte materialnym. Wpływa ona na kształtowanie aktywnej postawy dziecka, wyzwana w nim potrzebę sprostania wymaganiom rodziców czy nauczycieli w przedszkolu. W placówkach przedszkolnych system nagród zwykle jest dobrze przemyślany. Dzieci na przykład są chwalone w obecności swoich kolegów i koleżanek z grupy, otrzymują do zbiorczego zeszytu uśmiechnięte znaczki i pieczątki, albo są odznaczane w inny sposób na tzw. tablicy wyników. Dzięki temu każdy może zobaczyć, czy dziecko dobrze zachowywało się w przedszkolu i wypełniało polecenia, czy też nie.

Jednocześnie, przedszkole nie może opierać wychowania swoich podopiecznych wyłącznie na nagrodach. Kary niekiedy są po prostu niezbędne, zwłaszcza w stosunku do dzieci agresywnych, które biją innych i nie słuchają żadnych poleceń. Dobrym pomysłem na karę jest odznaczenie dziecka np. smutną buzią w kolorze czerwonym na tablicy wyników, czy też odesłanie go do stolika, podczas gdy inne dzieci biorą udział w zbiorczej zabawie. Pozwalanie dziecku na wszystko, czego chce, zarówno w przedszkolu, jak i w domu, nie jest właściwe dla mądrego wychowania małego człowieka. Nie będzie ono świadome istniejących granic w życiu społecznym, dlatego może stać się nieprzystosowane do życia w większej grupie – w przedszkolu, w szkole, a później także i na studiach czy w pracy zawodowej.

Konsekwencja niezbędna

Zarówno kary, jak i nagrody, powinny być stosowane przez rodziców i nauczycieli w przedszkolu w jak najbardziej konsekwentny sposób. Nagroda ma być bodźcem wzmacniającym postępowania pozytywne u dziecka, zaś kara ma wskazywać jednoznacznie na to, że zachowanie dziecka jest niewłaściwe i burzy ład społeczny. Dziecko powinno być świadome, że za określone działania – bicie czy szarpanie kolegów, wyrywanie zabawek z rąk innych dzieci, czy permanentne niesłuchanie nauczyciela, czeka je kara. Odstąpienie od jej wymierzenia jest niekonsekwentne i burzy porządek wychowawczy u dziecka.